طبق پژوهشی که در استرالیا انجام شده است داشتن دوستان خوب به افراد کمک می کند که زندگی طولانی تری داشته باشند. این مطالعه 1500 نفر را به مدت ده سال مورد مطالعه قرار داد.
به گزارش سلامت نیوز این مطالعه به این نتیجه رسید که آن ها شبکه ی دوستانشان وسیع تر بود به طور متوسط 22 درصد بیش از آن ها که شبکه ی دوستانشان کمتر بود زندگی می کردند. چرا اینگونه است؟
زیرا دوستان خوب رفتارهایی مانند سیگار کشیدن و خوردن الکل را که برای سلامتی به شدت مضر می باشند توصیه نمی کنند. و همراهی با آن ها از بیماری هایی مانند افسردگی و مانند آن جلوگیری می کند و حمایت عاطفی برای آن ها فراهم می کند. هم چنین وقتی مردم سنشان بالا می رود در انتخاب دوستانشان حساس تر می شوند بنابراین زمان بیشتری با افرادی که دوست دارند، سپری می کنند.
ارتباط نزدیک با بچه ها و خویشاوندان تاثیری در طولانی بودن زندگی افراد ندارد. خانواده و خویشاوندان بسیار مهم هستند ولی محققان می گویند به اندازه ی دوستان روی طولانی تر شدن زندگی افراد تاثیر ندارند.
مزایای دوستان خوب
مطالعه ای در 1989 در دانشگاه استنفورد صورت گرفت که نشان داد زنانی که دارای سرطان سینه بودند و در گروه های حمایت گر شرکت کردند دو برابر کسانی که در این گروه ها شرکت نکردند زندگی کردند. آن ها هم چنین درد کمتری نسبت به دیگران تحمل می کنند. مطالعات دیگری در دیگر دانشگاه ها صورت گرفت که نشان دادند که آنها که از حمایت های اجتماعی برخوردار هستند با استرس خود بهتر مقابله می کنند.
دوستان شما در مواجه شدن با رخدادهای نامطلوب کمک می کنند. آن ها حمایت عاطفی و اطلاعات لازم را برای مقابله ی شما با آن شرایط در اختیار شما قرار می دهند.
دوستان شما به شما کمک می کنند از خودتان بهتر مراقبت کنید. افرادی که دچار حمله ی قلبی می شوند و دوستان کمتری دارند زودتر از آن هایی که دچار حمله ی قلبی می شوند و دوستان بیشتری دارند، می میرند. داشتن دوستان زیاد حتی باعث می شود که شما کمتر دچار سرماخوردگی شوید حتی اگر در معرض ویروس های بیشتری قرار گیرید چرا که با آدم های بیشتری مرتبط هستید.
افرادی که از حمایت اجتماعی بیشتری برخوردارند کمتر دچار بیماری های قلبی می شوند و سیستم ایمنی آن ها کمتر دچار مشکل می شود. کلسترول خون آن ها کمتر است. انسان تمایل دارد که در گروه باشد. ما همیشه به دیگران برای نجاتمان نیاز داریم. بنابراین انسان های اجتماعی تر دارای آرامش بیشتری هستند در نتیجه سالم تر هستند.
به طور کلی زنان در دوستی هایشان موفق تر هستند. آن ها با استرس و امثال آن با داشتن حمایت های اجتماعی و عاطفی بیشتر از جانب دوستانشان مقابله می کنند.
دوستی های زنان باعث می شود که آن ها مشکلات روانشناختی و استرس کمتری را تجربه کنند. زنان در دوستی هایشان بیشتر حمایت عاطفی از هم می کنند و به حرف های هم گوش فرا می دهند در حالی که مردان بیشتر هم دیگر را کمک می کنند.
"جام نیوز"، دوست خوب از منظر اسلام؛
ویژگی های مثبت اخلاقی یک دوست خوب می تواند بسیار متنوع باشد که در اینجا به چند مورد از آن می پردازيم :
ایمان و پارسایی
ایمان و پارسایی از ویژگی های مهم یك دوست است ؛ زیرا انسان موحدی كه دین را با جان و وجود پذیرفته و به وجود بهشت و جهنم اعتقاد دارد و از زوال دنیا و بقای جهان آخرت نیز آگاه است ، به خوبی می داند تنها از راه عبودیت و بندگی است كه می تواند سعادت دو جهان را كسب نماید.
قرآن شریف در این رابطه آیات گوناگونی دارد كه در ضمن آنها ، مردم و مؤمنان را از برقرار كردن پیوند دوستی و مودت با كافران و مشركان و منافقان بر حذر می دارد:
افراد با ایمان نباید به جای مؤمنان ، كافران را دوست و سرپرست خود انتخاب كنند و هر كس چنین كند هیچ رابطه ای با خدا ندارد .( سوره آل عمران ، آیه (28
در واقع قرآن در اینجا یك درس مهم سیاسی اجتماعی به مسلمانان می دهد و آن این است كه هرگز بیگانگان را به عنوان دوست و حامی خود نپذیرید.
از كجا بفهمیم كه شخص با ایمان است؟
راه تشخیص ایمان واقعی در افراد خیلی دشوار نیست. اثر ایمان در گفتار و كردار و رفتار هر مؤمنی نمودار است. صدق ، امانتداری ، وفای به عهد، حسن خـلق، تقید به واجبات ، پرهیز از محرمات ، همگی از شاخصه های ایمان است كه می توان با آزمودن دیگران پی به وجود این صفات در ایشان برد.
عقل
عقل نیرویی است كه انسان به وسیله آن ، حقایق عالم را درك می كند. از آنجا كه عقل ، مشعل فروزان زندگی است و بهروزی و سعادت آدمی در سایه تدبیر و اندیشه است، دین مبین اسلام یكی از شرایط رفاقت و دوستی را مسئله عقل و خرد دانسته و تأكید نموده كه با صاحبان عقل و اندیشمندان با وفا همنشینی و معاشرت و دوستی داشته باشید.
حریص نبودن به دنیا
از آنجا كه دوستی های شایسته به دنیا محدود نمی شود و ارزش و نتیجه نهایی دوستی برا ی مؤمنان در آخرت گرفته می شود لذا برادران مؤمن باید دوستانی را برای خود انتخاب كنند كه حریص به دنیا نباشند.
روشن است كسانی كه حریص به دنیا باشند و بالاترین آرزوی شان رسیدن به امور دنیوی باشد بالاخره در جایی كه ادامه دوستی با منافع دنیوی آنها منافات داشته باشد از دوستی دست برداشته و ما را رها می كنند.
اعتدال و میانه روی
اسلام توصیه می كند كه در دوستی و رفاقت با دیگران نه آن چنان باشیم كه همچون بیگانگان با یكدیگر رفتار كنیم و خود را نسبت به آداب و حقوق دوستی بی اعتنا نشان دهیم و نه آن چنان كه تمام اسرار زندگی خود و خانواده خود را برای آنان نمایان كنیم بلكه می باید در دوستی ها از روش افراط و تفریط بپرهیزیم.
به قول " سعدی " "رازی كه نهان خواهی ، با كس در میان منه گر چه دوست مخلص باشد، كه آن دوست را نیز دوستان مخلص باشد".
آیینه بودن
یكی از ویژگی های دوستان با وفا و صمیمی آن است كه در سلوك و معاشرت با یكدیگر آن چنان از نظر روحی به یكدیگر نزدیك هستند كه حتی كم ترین و ظریف ترین نكات مثبت و منفی وجود هر یك ، از دید طرف مقابل پنهان نمی ماند و در یك كلام همچون آیینه ای برای دوست خود می باشد. چه زیبا فرمود پیامبر خدا كه : أَلمُؤمِنُ مِرآةُ المُؤمِن ؛ مؤمن آیینه برادر مؤمنش می باشد.
دوست واقعی ، صفات پسندیده دوست خود را به دیده قبول می نگرد و او را نسبت به آنها كاملاً تشویق می كند و در مقابل اگر كوچك ترین لغزش و خطایی در وجود دوست خود ببیند ، بلافاصله آن را به وی تذكر می دهد و در صدد مخفی نمودن آن از دیگران و زدودن آن عیب بر می آید .
ادب
ادب ، رفتاری است پسندیده كه عقل ، انجام آن را مورد ستایش قرار می دهد. ادب نشانه عقل آدمی و علامت شخصیت هر فرد است. انسان هر اندازه مؤدب تر باشد، از شخصیت بالاتری برخوردار است .
مرحوم آیت الله بهاءالدینی در وصف ادب امام (ره) نسبت به دوستان چنین می گوید: امام خمینی در جلساتی كه با دوستانش داشت همیشه دوستانش را جلو می انداخت و خودش به دنبال آنها می آمد. ایشان به این شیوه از دوستانش تجلیل می كرد. از خصوصیات امام این بود كه وقتی با شاگردانش جلسه داشت، مسئله شاگرد و استادی در كار نبود. ایشان با شاگردان نشست و برخاست می كرد و حتی گاهی ریاست جلسه با یكی از شاگردان خودش بود. بزرگی روح امام تا این حد بود.
اخلاق نیكو
حسن خلق آن است كه فرد به اخلاق و صفات پسندیده انسانی و اسلامی مزین شده باشد و به خوی خوش و اخلاق نیكو اعمال و كردار خود را تطبیق دهد و نحوه برخورد و روابط خود را با دیگران تنظیم كند. اهمیت این خصیصه به قدری است كه خداوند تبارك و تعالی پیامبرش را چنین توصیف كرده:
وَ اِنَّكَ لَعَلی خُلُقٍ عَظیم ( سوره قلم ، آیه 4 )ای پیامبر در حقیقت تو به خلقی نیكو و عظیم آراسته ای .
یكی از ویژگی های دوستان شایسته ، داشتن اخلاق نیكو است. زیرا آنان كه پیمان رفاقت و انس و محبت با دیگران بسته و دست محبت یكدیگر را برای یك دوستی پایدار فشرده اند، تنها با اخلاق نیكو و خوش رفتاری است كه می توانند دوستی هایشان را حفظ و تقویت كنند.
آزمایش
پس از بیان شرایط دوستی و این كه چه كسانی را باید جهت معاشرت و دوستی بپذیریم ، این سؤال مطرح می شود كه : چگونه می توان از وجود صفات مورد بحث در شخص مورد نظر اطمینان حاصل كرد و دانست كه آیا انتخاب انجام شده انتخاب صحیحی بوده است یا نه ؟
در جواب باید گفت كه اسلام برای این منظور، راه را روشن كرده و دستورالعمل لازم را ارائه فرموده است. اسلام یكی از شرایط انتخاب دوست را آزمایش شخص مورد نظر قرار داده و دوستی بدون آزمایش را صحیح ندانسته است.
برای آزمودن افراد ، بهترین و مطمئن ترین راه ، بررسی عملكرد آنهاست. از آنجا كه ایمان و عقل هر شخص در رفتار و كردار او نمایان می شود، با محك زدن اعمال می توان افراد را مورد آزمایش قرار داد ؛ خصوصاً در مواقعی كه امكان ظاهرسازی در كار نباشد.
هر چند در شرایط عادی همواره امكان ظاهرسازی و فریب وجود دارد و نمی توان به صلاحیت اخلاقی یا اعتقادی افراد پی برد ؛ اما در شرایط خاص و بحرانی، خصلت های خوب و بد انسان به طور ناخودآگاه آشكار می شود و در آن موقعیت است كه امكان ظاهرسازی و پنهان كردن حقایق از بین می رود.
در پایان این بحث به یك نكته دیگر نیز باید اشاره كرد و آن این كه منظور از امتحان این نیست كه انسان همواره در حال امتحان كردن دوستان خود به سر ببرد ، بلكه به محض حصول اطمینان ، می توان از ادامه آن دست كشید و اقدام به دوستی كرد. بنابراین وقتی انسان شخصی را در مراحل مختلف آزمود و دست رفاقت و یكدلی به او داد و این دوستی سال های طولانی به درازا انجامید ، دیگر شایسته نیست كه تا پایان عمر او را آزمایش نماید. زیرا نتیجه چنین رفتاری این است كه به جای دوستی و محبت ، ملامت و كدورت جایگزین خواهد شد و از قدیم گفته اند كه آزموده را آزمودن خطاست.
مولا امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(سلام خدا بر او باد)
- دوست، نزدیک ترین خویشاوند و بهترین اندوخته آدمی است... کسی که دوستی ندارد، اندوخته ای ندارد. دوستان، یک روحاند در چند پیکر.
میزانالحِکمَه، جلد6، صفحه 190، حدیث10367 تا 10370(به نقل از غُرَرُالحِکَم و دُرَرُالکَلِم).
پیامبر اکرم(صلوات خدا بر او و خاندان مطهرش)
درباره هیچکس قضاوت نکنید... تا وقتی که ببینید با چه کسانی همنشین است... زیرا آدمها از راه همنشینانشان شناخته میشوند.
میزانالحِکمَه، جلد6، صفحه 191، حدیث 10373 (به نقل از بِحارُالاَنوار مرحوم مجلسی).
پیامبر اکرم(صلوات خدا بر او و خاندان مطهرش)
دوست خوب را در سه چیز بشناس:
وقتی که از تو خشمگین میشود...
در نیاز مالی...
و در سفر.
میزانالحِکمَه، جلد6، صفحه 194، حدیث 10390(به نقل از الاَمالی شیخ طوسی).
مولا امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(سلام خدا بر او باد)
- همنشینی با بدان، بدی را به روح آدمی وارد میکند... مانند باد که اگر از جای بدبویی بگذرد، بو را با خود میآورد.
میزانالحِکمَه، جلد6، صفحه 196، حدیث 10402(به نقل از غُرَرُالحِکَم و دُرَرُالکَلِم).
مولا امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(سلام خدا بر او باد)
- دورباش از کسی که:
گفتگویش تو را گرفته میکند...
فقط وقتی شادش میکنی، شادت میکند...
اگر زیانی از تو به او برسد، مقابله به مثل میکند...
هرگاه از تو جدا شود، نگران شوی که نکند پشت سرت بدگویی کند...
هرگاه او را از کاری که میخواهد بکند، بازداری؛ بیدرنگ، به تو تهمت بزند و متهمت کند...
هرگاه با او سازگاری کنی و موفقیتهایت را بگویی، حسودی کند و آسیب بزند...
هرگاه با او فقط ناسازگاری کنی، دشمنی کند...
عُرضه جبران خوبی دیگران به خودش را ندارد...
درباره کسی که به او زور بگوید، زیادهروی کند...
همنشین چنین آدمی، پاداش الهی دارد اما خودش دچار عذاب خواهد شد...
زبانش سطح پایین فکرش را نشان دهد...
دلش نگهدار سخنش نباشد و اسرار را زود افشا کند...
علم را بیاموزد چون از مجادله لذت میبرد...
درباره دین، تحقیق کند چون علاقهمند خودنمایی است...
... و شتابان به سوی دنیا رود و خداترسی را کنار بگذارد.
میزانالحِکمَه، جلد6، صفحه 198، حدیث 10409(به نقل از بِحارُالاَنوار مرحوم مجلسی).